Đăng Hoa Tiếu (Đèn Hoa Cười)
Chương 9: Hồ viên ngoại
Tiết trời vào xuân, các sạp hàng bán quà vặt trên đường phố Thịnh Kinh dần nhiều lên.
Người người nô nức du xuân, các quý cô, tiểu thư lên chùa dâng hương, dọc đường buồn chán, thế nào cũng mua ít kẹo mè, mứt quýt. Bánh phu thê của Phùng Tam Bà bán chạy nhất, mỏng tang như bông tuyết, vừa thơm vừa ngọt.
Trong "Nhân Tâm y quán", trước quầy hàng dài, Đỗ Trường Khanh miệng ngậm nửa miếng bánh phu thê, đang chán chường nhìn sang bên kia đường.
Nhà họ Đỗ ở phường Nam Vượng, Thịnh Kinh, vốn khởi nghiệp từ tiệm thuốc, sau này tiệm thuốc ngày càng mở rộng, xây dựng thành y quán. Y quán ngày một nổi danh, nhà cửa của Đỗ lão gia cũng ngày một khang trang.
Đỗ lão gia thời trẻ bận rộn gây dựng cơ nghiệp, đến gần trung niên mới cưới thê tử.
Thê tử trẻ tuổi đôi mươi, xinh đẹp như hoa, thêm một năm sau lại có thai. Tuổi cao mới có con, Đỗ lão gia mừng rỡ khôn xiết, cưng chiều thê tử hết mực.
Tiếc thay, Đỗ phu nhân không có phúc hưởng, sinh con trai được một năm thì qua đời. Đỗ lão gia thương tiểu nhi tử mất mẹ từ bé, lại thấy đứa trẻ này lanh lợi đáng yêu, càng thêm nuông chiều. Cứ thế nuông chiều mãi, biến con trai thành một kẻ vô dụng, tay không thể xách, vai không thể gánh, suốt ngày chỉ biết nghe hát uống rượu.
Đỗ Trường Khanh chính là kẻ vô dụng đó.
Khi Đỗ lão gia còn sống, gia sản dồi dào. Đỗ lão gia vừa qua đời, nhà họ Đỗ không còn ai chống đỡ.
Đỗ Trường Khanh được nuông chiều từ nhỏ, học hành chẳng ra sao, suốt ngày chỉ biết cưỡi ngựa, thả chó, chẳng có dáng vẻ đứng đắn. Lại thêm tính tình hào phóng, trượng nghĩa, đám bạn bè xấu coi hắn như kẻ ngốc tha hồ moi tiền, hôm nay Trương Tam mượn ba trăm lượng vì mẹ già ốm nặng, ngày mai Lý Tứ rời kinh đi buôn cần năm trăm quan để xoay vòng, dăm ba bữa lại có người đến, lâu ngày, tất cả ruộng vườn, cửa hàng đều bị bán đi lấy tiền. Cuối cùng, chỉ còn lại cái y quán nhỏ xập xệ ở Tây Nhai này.
Y quán nhỏ này là nơi Đỗ lão gia gây dựng cơ nghiệp từ những ngày đầu, Đỗ Trường Khanh không dám bán, bèn nhờ thầy đồ trên phố viết cho tấm biển treo lên, tự mình làm chủ "Nhân Tâm Y Quán".
Vị đại phu tọa quán của y quán đã bị Hạnh Lâm Đường mời đi với giá cao, nhất thời chưa tìm được người thay thế. Huống hồ y quán thu không đủ chi, có đại phu hay không cũng chẳng khác biệt. Ngày thường, chỉ có vài người dân quanh vùng đến bốc vài thang thuốc cầm hơi, e rằng chẳng bao lâu nữa, y quán này cũng phải bán đi.
Một chiếc xe ngựa từ ven đường chạy tới, bánh xe lăn qua mặt đất, cuốn theo những cánh liễu bay lả tả.
Có người từ trên xe ngựa bước xuống.
Đỗ Trường Khanh mắt sáng lên, nuốt vội miếng bánh phu thê, quét sạch vẻ uể oải vừa rồi, vội vàng chạy ra đón, cất tiếng gọi to đầy thân thiết: "Thúc phụ!"
Người đến là một nam tử đội khăn vuông, khoảng chừng năm mươi tuổi, mặc áo dài lụa màu trầm hương, tay cầm quạt giấy. Tay kia cầm khăn, che ngang mũi miệng, vừa đi vừa ho.
Đỗ Trường Khanh mời người vào trong y quán ngồi, vừa gọi tiểu hỏa kế đang lau bàn: "A Thành, không thấy thúc phụ ta đến à? Mau đi pha trà!" Rồi quay sang người trước mặt, trách móc: "Tiểu tử vô phép, thúc phụ đừng chấp nhặt nó!"
Hồ viên ngoại đặt khăn xuống, xua tay, lấy từ trong ngực ra một tờ đơn thuốc, nói: "Trường Khanh à..."
"Thuốc tháng này phải không ạ?" Đỗ Trường Khanh cầm lấy đơn thuốc đi về phía quầy, "Con đi bốc thuốc cho thúc ngay đây!"
A Thành mang trà đã pha đặt trước mặt Hồ viên ngoại, có chút đồng cảm nhìn ông. Trên đời không thiếu kẻ ngốc, nhưng làm kẻ ngốc mà còn tự cho mình là được lợi, thì Hồ viên ngoại là người duy nhất A Thành từng thấy.
Hồ viên ngoại là bạn thân của Đỗ lão gia, hai nhà gia cảnh tương đương, quen biết từ nhỏ, ngoài mặt hòa thuận nhưng trong lòng ngấm ngầm so kè. Từ dung mạo của phu nhân đến việc học hành của con cái, từ chiều cao, vòng eo đến áo quần, mũ nón, đều phải so đo cao thấp.
Sau khi Đỗ lão gia qua đời, Hồ viên ngoại không còn ai để so kè, nhất thời có chút buồn chán, bèn chuyển sự chú ý sang con trai của Đỗ lão gia là Đỗ Trường Khanh. Cứ hai tháng lại đến bốc thuốc, tiện thể lấy danh nghĩa trưởng bối dạy dỗ hậu bối, tìm chút an ủi trong lòng.
Đỗ Trường Khanh luôn tỏ vẻ ngoan ngoãn lắng nghe, điều này khiến Hồ viên ngoại rất hài lòng. Dù sao mỗi tháng ông đều phải mua một ít thuốc bổ, chút bạc lẻ này đối với Hồ viên ngoại không đáng là bao. Nhưng đối với Đỗ thiếu gia sa cơ, lại có thể giúp "Nhân Tâm Y Quán" trụ thêm được vài tháng.
Có thể nói, sau khi Đỗ lão gia qua đời, Hồ viên ngoại chính là nguồn sống của Đỗ Trường Khanh.
Đối với nguồn sống của mình, thái độ luôn phải kính cẩn nhún nhường.
Đỗ Trường Khanh bốc thuốc xong, lại ngồi xuống bên cạnh Hồ viên ngoại. Quả nhiên, Hồ viên ngoại uống vài ngụm trà, lại bắt đầu dạy dỗ Đỗ Trường Khanh.
"Trường Khanh à, năm xưa phụ thân con bệnh nặng, dặn dò ta sau khi ông ấy qua đời phải chăm sóc cho con. Ta và phụ thân con quen biết nhiều năm, cũng coi con như một nửa nhi tử, hôm nay nói với con vài lời thật lòng."
"Người khác đến tuổi con, đều đã thành gia lập nghiệp. Phụ thân con khi còn sống, gia nghiệp đồ sộ, một y quán thu nhập không nhiều cũng chẳng sao. Bây giờ thì khác. Con dựa vào y quán để sống, y quán này tuy ở vị trí tốt, nhưng cửa hàng quá nhỏ, người đến bốc thuốc cũng ít. Cứ thế này, ắt không trụ được lâu. Dù có bán y quán đổi thành tiền, ngồi mát ăn bát vàng, cũng không phải kế lâu dài."
"Ta thấy con thông minh lanh lợi cũng có chút tài hoa, sao không thi cử lấy công danh, tìm một chức quan? Con xem hai đứa con bất hiếu nhà ta. Tuy không thông minh bằng con nhưng từ nhỏ đã được dạy dỗ, giờ đây cũng coi như có chút sự nghiệp. Con có biết không, con trai út nhà ta, mới đây lại được tăng bổng lộc..."
Đỗ Trường Khanh im lặng lắng nghe nửa ngày, đến khi Hồ viên ngoại uống cạn nửa ấm trà, nói đến khô cả họng mới thôi. Lúc Hồ viên ngoại chuẩn bị rời đi, Đỗ Trường Khanh gói nửa hộp bánh phu thê còn lại trong phòng, liếc mắt thấy trên bàn còn một gói dược trà - đây là quà tặng kèm của cô nương bán than Bồ hoàng lần trước. A Thành không nỡ vứt, uống hai ngày thấy không sao nên giữ lại.
Đỗ Trường Khanh gói gói dược trà này cùng với bánh phu thê còn thừa bằng giấy đỏ, nhét vào tay Hồ viên ngoại đang lên xe ngựa, miệng cười nói: "Thúc phụ bận rộn, con không tiễn xa. Mới qua xuân, đặc biệt chuẩn bị cho thúc chút quà xuân. Dược trà bên trong có thể làm dịu chứng nghẹt mũi, sổ mũi. Thúc phụ nhất định phải bảo trọng sức khỏe."
Hồ viên ngoại cười ha hả: "Trường Khanh có lòng." Rồi sai người đánh xe, phóng đi.
Xe ngựa vừa đi, nụ cười trên mặt Đỗ Trường Khanh liền xị xuống, vừa đi vào trong vừa bực dọc nói: "Lão già cổ hủ, cuối cùng cũng tống đi được."
A Thành nói: "Thực ra Hồ viên ngoại nói cũng không sai. Đông gia, người có thể đi thi lấy công danh..."
Đỗ Trường Khanh trừng mắt nhìn hắn: "Nói thì dễ, ta không đi thi là vì ta không muốn sao?" Lại lầm bầm: "Phụ thân ta cũng chưa từng dạy dỗ ta như thế!"
"Tục ngữ nói, chó còn biết vẫy đuôi với chủ, giờ thu nhập của y quán đều dựa vào người ta," A Thành cười, "Đông gia nhịn một chút đi."
Đỗ Trường Khanh đá một cú vào mông hắn: "Ai là chó? Ngươi nói ai là chó?"
A Thành xoa mông, cười hề hề: "Là ta."
...
Khi Hồ viên ngoại về đến Hồ trạch, phu nhân đang xem sổ sách quản gia đưa tới.
Thấy gói giấy dầu Hồ viên ngoại cầm trên tay, Hồ phu nhân hừ một tiếng: "Lại đến Nhân Tâm y quán?"
"Lời dặn dò của Đỗ huynh lúc lâm chung, ta sao có thể từ chối?"
Hồ phu nhân cười nhạt: "Ông tự mình mang tiền đến cho người ta, người ta lại coi ông là kẻ ngốc. Hắn ta không cầu tiến, ông lo lắng làm gì?"
"Nữ nhân các nàng không hiểu!" Hồ viên ngoại xua tay, không muốn nói nhiều với bà ta, "Hơn nữa, người ta lần nào cũng tặng quà, kẻ ngốc gì chứ, nói khó nghe quá!"
Hồ phu nhân liếc ông, mỉa mai: "Chỉ là vài miếng bánh ngọt thừa, thêm chút bã trà mà thôi, quà xuân gì chứ, chỉ có ông thật thà."
"Nói không lại bà, ta không thèm nói nữa." Hồ viên ngoại mở gói giấy dầu ra, ngày thường cũng chỉ là mấy thứ trà bánh không đáng tiền, hôm nay cũng vậy.
Ông lấy bánh phu thê ra, ánh mắt rơi vào gói trà được gói cẩn thận.
Gói giấy này được buộc bằng sợi chỉ đỏ thô, trên giấy dầu trắng còn có chữ viết. Hồ viên ngoại mắt kém, ghé sát lại xem, phát hiện là hai câu thơ "Dương Hoa dã tiếu nhân tình thiển, cố cố triêm y phác diện" (Tạm dịch: Hoa dương liễu cũng cười nhạt tình người cạn, cứ vương vạt áo, táp vào mặt).
Chữ viết là kiểu chữ tiểu khải trâm hoa của nữ tử, từng nét từng nét, thanh tú động lòng người.
Hồ viên ngoại mắt sáng lên, ông rất thích những thứ tao nhã này. Gói trà giấy dầu viết thơ này, dù là bã trà cũng có vẻ thêm vài phần thi vị.
Ông sai người hầu: "Đem dược trà này đi sắc. Hai ngày này ta sẽ uống cái này."
Hồ phu nhân nhìn ông, có chút kỳ lạ: "Ngày thường trà mang về đều cho người hầu, hôm nay sao lại tự mình uống?" Lại nhìn gói trà một cái, "Trà ngon trong nhà không uống, lại uống thứ này, bệnh gì vậy."
"Hương vị tao nhã, há có thể dùng tiền bạc mà đong đếm?" Hồ viên ngoại vung tay áo, đang định mở miệng phản bác, liếc thấy vẻ mặt của thê tử, vội ho nhẹ một tiếng, "Trường Khanh nói trà này có thể điều trị chứng sổ mũi, nghẹt mũi..."
Ông nhỏ giọng: "Uống thử vài ngày xem sao."
