Đại Đường Tiểu Lang Trung
Chương 360: Làm quan tốt xấu
Bên cạnh là một nam tử trung niên, râu dài như Quan Công thính tai nghe thấy câu này, nhìn Tả Thiếu Dương một lượt, chắp tay hỏi:
- Tiểu huynh đệ chính là Ngũ Thư sao?
Tả Thiếu Dương giật mình xua tay phủ nhận:
- Không, không, ta chỉ đi ngang qua.
Người trung niên kia có vẻ nghi hoặc:
- Tiểu huynh đệ, lời vừa rồi ta đã nghe thấy, không sao cả, tuổi trẻ mà, tự kiêu một chút là bình thường, Ngũ huynh đệ trẻ tuổi thế này đã đỗ thứ hai thi châu, tất nhiên bản lĩnh hơn người. Không dám dấu, tại hạ chính là Khang Huyền Hồ của y quán Thanh Nang, nếu Ngũ huynh đệ rảnh rỗi, chúng ta cùng nhau trao đổi...
- Lão bá, lão bá nhầm người rồi, ha ha ha...
Tả Thiếu Dương vội kéo tay Bạch Chỉ Hàn chạy mất, nếu để người này nhớ mặt thì nguy to:
Đỗ rồi, nhưng chẳng thấy vui mừng, Tả Thiếu Dương thấy chút gợn trong lòng, mắt nhìn xung quanh tưng bừng náo nhiệt tò mò hỏi Bạch Chỉ Hàn, nhiều chuyện về thời đại này mà y chưa hiểu, nhưng Bạch Chỉ Hàn chỉ ậm ừ, đáp câu được câu không, Tả Thiếu Dương đứng lại hỏi:
- Chỉ Nhi, hôm nay cô làm sao vậy? Không khỏe à?
Bạch Chỉ Hàn ngước nhìn y:
- Thiếu gia có tài như vậy, sang năm cũng tham gia khoa khảo đi.
- Ta không đi thi đâu.
- Vì sao không đi?
Tả Thiếu Dương lờ mờ đoán được tâm sự của nàng không đáp mà hỏi lại:
- Ta nói, nếu như ta không tham gia khoa cử thì cô sẽ thế nào?
Bạch Chỉ Hàn thở dài:
- Chỉ Nhi thấy tiếc cho tài học của thiếu gia thôi.
Ra tiêu chuẩn của nàng là đây, chẳng trách trước nay làm bao nhiêu việc như vậy mà nha đầu này chẳng động lòng, Tả Thiếu Dương nói với chút chua chát:
- Có phải cô thấy một tiểu lang trung không hề có quan chức nào không xứng với tôn nữ của kinh quan lục phẩm?
Bạch Chỉ Hàn không phủ nhận:
- Phu quý thê vinh, bất kỳ nữ nhân nào cũng hi vọng nam nhân của mình xuất sắc hơn người, Chỉ Nhi chỉ là một nô tỳ, đưa ra kiến nghị vậy thôi.
Tả Thiếu Dương nhìn nàng chằm chằm, Bạch Chỉ Hàn cũng nhìn lại không chớp, giữa đường phố rộn ràng qua lại, không ai để ý tới bọn họ.
- Xin lỗi, Chỉ Nhi, vừa rồi ta hơi quá lời.
Bạch Chỉ Hàn khẽ lắc đầu:
- Chỉ Nhi không nên khuyên thiếu gia làm thế...
- Cô nói không sai, nữ nhân không thể tòng chính, không thể làm quan, chỉ có thể đem mộng tưởng gửi gắm lên người trượng phu, ta nói lời nóng giận là ta không tốt.
Bạch Chỉ Hàn cười, lần này là nụ cười thật sự, vì Tả Thiếu Dương hiểu lòng nàng:
- Vậy năm sau thiếu gia tham gia khoa cử chứ?
Tả Thiếu Dương vẫn lắc đầu, dịu dàng nói:
- Chỉ Nhi, xin lỗi, ta làm cô thất vọng rồi, ta học y là vì trị bệnh cứu người, không phải vì làm quan, ta cũng không muốn làm quan.
- Làm quan thì có gì không tốt?
- Làm quan gì tốt chứ?
Tả Thiếu Dương hỏi ngược lại:
-...
Bạch Chỉ Hàn thực sự trước nay chưa bao giờ suy nghĩ kỹ vấn đề này:
- Đầu tiên là vinh diệu tổ tông, giống như lão gia, có tổ tiên làm quan, tới giờ vẫn tự hào.
- Tóm lại là thỏa mãn hư vinh, đúng không? Ta không cần cái đó.
Tả Thiếu Dương nhún vai:
Bạch Chỉ Hàn tròn mắt nhìn, có điều nhất thời nàng không bắt bẻ được điều này, tiếp tục nói:
- Làm quan được mọi người tôn kính.
- Chúc lão bá chẳng phải quan viên, cả huyện trừ mấy lão học cứu gàn dở coi người đọc sách là số một thì cò ai là không tôn kính chứ?
Tả Thiếu Dương goi Chúc Dược Quỹ là hình mẫu lý tưởng phấn đấu cả đời, tiêu dao tự tại, tiền bạc đầy nhà được người người tôn trọng:
- Vậy thì làm quan có gì không tốt?
Tới lượt Bạch Chỉ Hàn hỏi ngược Tả Thiếu Dương:
- Ta không nói làm quan không tốt, mà là ta không hợp, làm quan rất phiền phức, hao tâm tổn trí, quá nhiều ràng buộc. Nếu như hành y, chỉ cần chuyên tâm chữa bệnh là đủ, giữ đúng y đức, trị bệnh cứu người sẽ được bách tính thực lòng tôn kính. Còn làm quan, làm tốt việc của mình là phụ, cái chính là phải biết cái đạo làm quan, phải biết luốn cúi nịnh bợ thượng cấp, tất cả do cấp trên định đoạt, thượng cấp nói người được thì là được, không được cũng được, ngươi không được cũng có thể được.
Bạch Chỉ Hàn nhíu mày, nàng nhận ra Tả Thiếu Dương cực kỳ thành kiến với người làm quan, chẳng trách trước đây có nhiều cơ hội tiếp cận huyện lệnh, Đại tướng quân đều bỏ qua:
- Thiếu gia đâu ra quái luận này?
- Cha ta là viên quan nhỏ, nửa đời người lân lộn quan trường, khi uống say, thường...
- Lão gia nhà ta là lang trung cơ mà.
Tả Thiếu Dương vội sửa lời:
- À, ta mượn lời gia gia ta nói về tổ gia gia, là do cha ta kể lại như vậy.
- Vậy lão gia nói làm quan có gì không hay?
- Cha ta nói, người làm quan càng có bản lĩnh, càng làm việc vì dân thì càng làm không hết việc, thế đã đành đi, có bản lĩnh thì bị người ta đố kỵ chèn ép. Nếu như là người chính trực, một lòng làm việc vì dân thì càng phiền toái, bởi vì như thế chắc chắn sẽ đắc tội với quyền quý, kết cục không bao giờ tốt lành.
Bạch Chỉ Hàn gật đầu:
- Quan viên quá chính trực sẽ không có kết cục tốt, như Tỷ Can nhà Thương vì can gián mà bị Trụ Vương moi tim. Thái thú Triệu Quàng Hán làm việc vì dân, đắc tội với quyền quý nên bị chém ngang lưng. Có điều cũng có rất nhiều thanh quan chính trực có kết cục tốt đẹp, ví như...
Tả Thiếu Dương giơ tay:
- Không cần ví dụ, nhưng những người đó bên cạnh chính trực họ đồng thời cũng là người khôn khéo, giỏi xử lý các loại quan hệ, điều hòa mâu thuẫn, ngoài ra còn phải kết bè kết đảng chống lại kẻ đối lập, còn phải tìm được chỗ dựa vững vàng mới có thể yên lòng làm việc.
- Cho nên làm quan bất kể là có bản lĩnh hay không, quan tốt hay quan xấu, đều phải biết cách luồn cúi nịnh bợ, mời khách tặng lễ. Quan là vị trí béo bở, ai cũng nhắm vào, nên trước khi làm được việc gì thì phải bảo vệ bản thân tốt trước, muốn bảo vệ bản thân thì tiếu lý tàng đao, thủ đoạn độc ác, quan càng lớn thì càng phải biết tàn nhẫn, nếu không chì tìm được chết, thành hòn đá lót đường cho người ta.
Bạch Chỉ Hàn khẽ khàng nói:
- Thiếu gia, Chỉ Nhi gặp không ít người làm quan, không đáng sợ như thiếu gia nói đâu.
- Đó là bề ngoài thôi, người làm quan phải tỏ ra hòa thuận với nhau, nhưng sau lưng đều dòng chảy ngầm cuồn cuộn, nếu không bị người ta hại phải hại người ta, đã kết thành bè phái thì phải bảo vệ lợi ích của bè phái, bất kể đúng sai, nếu lẻ loi thì thành cá thịt trên thớt, cho người ta mặc sức trà đạp.
Nếu nói tới luận thơ phu, Bạch Chỉ Hàn không thua, nhưng dù nàng thông minh tới mấy thì vẫn là cô nương thiếu từng trải, biết cái nhìn Tả Thiếu Dương gần như méo mó nhưng lại chẳng thể phản bác từ thì đành thở dài:
- Ài, nói không lại thiếu gia.
Tả Thiếu Dương ít khi làm cho Bạch Chỉ Hàn cứng họng như thế, khoan khoái lắc đầu ngâm:
- An năng tồi mi chiết yêu sự quyền quý, sử ngã bất đắc khai tâm nhan!
***Dễ đâu cúi đầu gãy lưng phụng quyền quý, khiến ta chẳng được mặt mày tươi.
Lần này nghe y "làm thơ" chỉ khiến Bạch Chỉ Hàn thêm u oán:
- Với thi tài này của thiếu gia, cho dù khoa tiến sĩ, chắc gì đã không có cơ hội.
- Bỏ đi Chỉ Nhi, cho dù quan trường không u ám như ta nói chăng nữa thì chốn đó đích thực không hợp với tính cách của ta, ta chỉ thích cuộc sống an nhàn tiêu dao "cử bôi yêu minh nguyệt, đối ảnh thành tam nhân."
*** Mời trăng cùng nâng chén, với bóng nữa thành ba
Chưởng quầy khách sạn thấy bọn họ về vội từ sau quầy đi ra, chắp tay:
- Tả công tử về rồi, lão chưởng quầy và thiếu chưởng quầy của Ngũ gia đang ở bên trong đợi ngài.
Đi qua khách sạn vào sân trong, cha con Ngũ Thư đứng đó ngong ngóng nhìn ra cửa, mặt đầy vẻ háo hức, thấy Tả Thiếu Dương đi tới chắp tay liên hồi, Ngũ chưởng quầy chưa nói gì đã nước mắt đầm đìa. Bên ngoài không tiện nói chuyện, Tả Thiếu Dương mời họ vào phòng, hai cha con Ngũ gia đều chân thành vái thật sâu:
- Đa tạ Tả công tử, khuyển tử đỗ hạng hai rồi.
Tả Thiếu Dương đáp lễ:
- Cũng là chúc mừng Ngũ huynh, chỉ tiếc không giành được hạng nhất.
Ngũ chưởng quầy xua tay:
- Tả công tử không biết rồi, Khang Huyền Hồ là người thế gia kỳ hoàng Long Châu này, cũng là danh y tiếng tăm, tham gia khoa cử nhiều năm, năm nay mới đỗ đạt, kỳ thực ta thăm dò được tin tức, đáng lẽ khuyển tử... Cũng chính là công tử mới là hạng nhất.
Tả Thiếu Dương ngạc nhiên, chẳng lẽ có gian lận gì:
- Chuyện là thế nào?
- Tiểu huynh đệ chính là Ngũ Thư sao?
Tả Thiếu Dương giật mình xua tay phủ nhận:
- Không, không, ta chỉ đi ngang qua.
Người trung niên kia có vẻ nghi hoặc:
- Tiểu huynh đệ, lời vừa rồi ta đã nghe thấy, không sao cả, tuổi trẻ mà, tự kiêu một chút là bình thường, Ngũ huynh đệ trẻ tuổi thế này đã đỗ thứ hai thi châu, tất nhiên bản lĩnh hơn người. Không dám dấu, tại hạ chính là Khang Huyền Hồ của y quán Thanh Nang, nếu Ngũ huynh đệ rảnh rỗi, chúng ta cùng nhau trao đổi...
- Lão bá, lão bá nhầm người rồi, ha ha ha...
Tả Thiếu Dương vội kéo tay Bạch Chỉ Hàn chạy mất, nếu để người này nhớ mặt thì nguy to:
Đỗ rồi, nhưng chẳng thấy vui mừng, Tả Thiếu Dương thấy chút gợn trong lòng, mắt nhìn xung quanh tưng bừng náo nhiệt tò mò hỏi Bạch Chỉ Hàn, nhiều chuyện về thời đại này mà y chưa hiểu, nhưng Bạch Chỉ Hàn chỉ ậm ừ, đáp câu được câu không, Tả Thiếu Dương đứng lại hỏi:
- Chỉ Nhi, hôm nay cô làm sao vậy? Không khỏe à?
Bạch Chỉ Hàn ngước nhìn y:
- Thiếu gia có tài như vậy, sang năm cũng tham gia khoa khảo đi.
- Ta không đi thi đâu.
- Vì sao không đi?
Tả Thiếu Dương lờ mờ đoán được tâm sự của nàng không đáp mà hỏi lại:
- Ta nói, nếu như ta không tham gia khoa cử thì cô sẽ thế nào?
Bạch Chỉ Hàn thở dài:
- Chỉ Nhi thấy tiếc cho tài học của thiếu gia thôi.
Ra tiêu chuẩn của nàng là đây, chẳng trách trước nay làm bao nhiêu việc như vậy mà nha đầu này chẳng động lòng, Tả Thiếu Dương nói với chút chua chát:
- Có phải cô thấy một tiểu lang trung không hề có quan chức nào không xứng với tôn nữ của kinh quan lục phẩm?
Bạch Chỉ Hàn không phủ nhận:
- Phu quý thê vinh, bất kỳ nữ nhân nào cũng hi vọng nam nhân của mình xuất sắc hơn người, Chỉ Nhi chỉ là một nô tỳ, đưa ra kiến nghị vậy thôi.
Tả Thiếu Dương nhìn nàng chằm chằm, Bạch Chỉ Hàn cũng nhìn lại không chớp, giữa đường phố rộn ràng qua lại, không ai để ý tới bọn họ.
- Xin lỗi, Chỉ Nhi, vừa rồi ta hơi quá lời.
Bạch Chỉ Hàn khẽ lắc đầu:
- Chỉ Nhi không nên khuyên thiếu gia làm thế...
- Cô nói không sai, nữ nhân không thể tòng chính, không thể làm quan, chỉ có thể đem mộng tưởng gửi gắm lên người trượng phu, ta nói lời nóng giận là ta không tốt.
Bạch Chỉ Hàn cười, lần này là nụ cười thật sự, vì Tả Thiếu Dương hiểu lòng nàng:
- Vậy năm sau thiếu gia tham gia khoa cử chứ?
Tả Thiếu Dương vẫn lắc đầu, dịu dàng nói:
- Chỉ Nhi, xin lỗi, ta làm cô thất vọng rồi, ta học y là vì trị bệnh cứu người, không phải vì làm quan, ta cũng không muốn làm quan.
- Làm quan thì có gì không tốt?
- Làm quan gì tốt chứ?
Tả Thiếu Dương hỏi ngược lại:
-...
Bạch Chỉ Hàn thực sự trước nay chưa bao giờ suy nghĩ kỹ vấn đề này:
- Đầu tiên là vinh diệu tổ tông, giống như lão gia, có tổ tiên làm quan, tới giờ vẫn tự hào.
- Tóm lại là thỏa mãn hư vinh, đúng không? Ta không cần cái đó.
Tả Thiếu Dương nhún vai:
Bạch Chỉ Hàn tròn mắt nhìn, có điều nhất thời nàng không bắt bẻ được điều này, tiếp tục nói:
- Làm quan được mọi người tôn kính.
- Chúc lão bá chẳng phải quan viên, cả huyện trừ mấy lão học cứu gàn dở coi người đọc sách là số một thì cò ai là không tôn kính chứ?
Tả Thiếu Dương goi Chúc Dược Quỹ là hình mẫu lý tưởng phấn đấu cả đời, tiêu dao tự tại, tiền bạc đầy nhà được người người tôn trọng:
- Vậy thì làm quan có gì không tốt?
Tới lượt Bạch Chỉ Hàn hỏi ngược Tả Thiếu Dương:
- Ta không nói làm quan không tốt, mà là ta không hợp, làm quan rất phiền phức, hao tâm tổn trí, quá nhiều ràng buộc. Nếu như hành y, chỉ cần chuyên tâm chữa bệnh là đủ, giữ đúng y đức, trị bệnh cứu người sẽ được bách tính thực lòng tôn kính. Còn làm quan, làm tốt việc của mình là phụ, cái chính là phải biết cái đạo làm quan, phải biết luốn cúi nịnh bợ thượng cấp, tất cả do cấp trên định đoạt, thượng cấp nói người được thì là được, không được cũng được, ngươi không được cũng có thể được.
Bạch Chỉ Hàn nhíu mày, nàng nhận ra Tả Thiếu Dương cực kỳ thành kiến với người làm quan, chẳng trách trước đây có nhiều cơ hội tiếp cận huyện lệnh, Đại tướng quân đều bỏ qua:
- Thiếu gia đâu ra quái luận này?
- Cha ta là viên quan nhỏ, nửa đời người lân lộn quan trường, khi uống say, thường...
- Lão gia nhà ta là lang trung cơ mà.
Tả Thiếu Dương vội sửa lời:
- À, ta mượn lời gia gia ta nói về tổ gia gia, là do cha ta kể lại như vậy.
- Vậy lão gia nói làm quan có gì không hay?
- Cha ta nói, người làm quan càng có bản lĩnh, càng làm việc vì dân thì càng làm không hết việc, thế đã đành đi, có bản lĩnh thì bị người ta đố kỵ chèn ép. Nếu như là người chính trực, một lòng làm việc vì dân thì càng phiền toái, bởi vì như thế chắc chắn sẽ đắc tội với quyền quý, kết cục không bao giờ tốt lành.
Bạch Chỉ Hàn gật đầu:
- Quan viên quá chính trực sẽ không có kết cục tốt, như Tỷ Can nhà Thương vì can gián mà bị Trụ Vương moi tim. Thái thú Triệu Quàng Hán làm việc vì dân, đắc tội với quyền quý nên bị chém ngang lưng. Có điều cũng có rất nhiều thanh quan chính trực có kết cục tốt đẹp, ví như...
Tả Thiếu Dương giơ tay:
- Không cần ví dụ, nhưng những người đó bên cạnh chính trực họ đồng thời cũng là người khôn khéo, giỏi xử lý các loại quan hệ, điều hòa mâu thuẫn, ngoài ra còn phải kết bè kết đảng chống lại kẻ đối lập, còn phải tìm được chỗ dựa vững vàng mới có thể yên lòng làm việc.
- Cho nên làm quan bất kể là có bản lĩnh hay không, quan tốt hay quan xấu, đều phải biết cách luồn cúi nịnh bợ, mời khách tặng lễ. Quan là vị trí béo bở, ai cũng nhắm vào, nên trước khi làm được việc gì thì phải bảo vệ bản thân tốt trước, muốn bảo vệ bản thân thì tiếu lý tàng đao, thủ đoạn độc ác, quan càng lớn thì càng phải biết tàn nhẫn, nếu không chì tìm được chết, thành hòn đá lót đường cho người ta.
Bạch Chỉ Hàn khẽ khàng nói:
- Thiếu gia, Chỉ Nhi gặp không ít người làm quan, không đáng sợ như thiếu gia nói đâu.
- Đó là bề ngoài thôi, người làm quan phải tỏ ra hòa thuận với nhau, nhưng sau lưng đều dòng chảy ngầm cuồn cuộn, nếu không bị người ta hại phải hại người ta, đã kết thành bè phái thì phải bảo vệ lợi ích của bè phái, bất kể đúng sai, nếu lẻ loi thì thành cá thịt trên thớt, cho người ta mặc sức trà đạp.
Nếu nói tới luận thơ phu, Bạch Chỉ Hàn không thua, nhưng dù nàng thông minh tới mấy thì vẫn là cô nương thiếu từng trải, biết cái nhìn Tả Thiếu Dương gần như méo mó nhưng lại chẳng thể phản bác từ thì đành thở dài:
- Ài, nói không lại thiếu gia.
Tả Thiếu Dương ít khi làm cho Bạch Chỉ Hàn cứng họng như thế, khoan khoái lắc đầu ngâm:
- An năng tồi mi chiết yêu sự quyền quý, sử ngã bất đắc khai tâm nhan!
***Dễ đâu cúi đầu gãy lưng phụng quyền quý, khiến ta chẳng được mặt mày tươi.
Lần này nghe y "làm thơ" chỉ khiến Bạch Chỉ Hàn thêm u oán:
- Với thi tài này của thiếu gia, cho dù khoa tiến sĩ, chắc gì đã không có cơ hội.
- Bỏ đi Chỉ Nhi, cho dù quan trường không u ám như ta nói chăng nữa thì chốn đó đích thực không hợp với tính cách của ta, ta chỉ thích cuộc sống an nhàn tiêu dao "cử bôi yêu minh nguyệt, đối ảnh thành tam nhân."
*** Mời trăng cùng nâng chén, với bóng nữa thành ba
Chưởng quầy khách sạn thấy bọn họ về vội từ sau quầy đi ra, chắp tay:
- Tả công tử về rồi, lão chưởng quầy và thiếu chưởng quầy của Ngũ gia đang ở bên trong đợi ngài.
Đi qua khách sạn vào sân trong, cha con Ngũ Thư đứng đó ngong ngóng nhìn ra cửa, mặt đầy vẻ háo hức, thấy Tả Thiếu Dương đi tới chắp tay liên hồi, Ngũ chưởng quầy chưa nói gì đã nước mắt đầm đìa. Bên ngoài không tiện nói chuyện, Tả Thiếu Dương mời họ vào phòng, hai cha con Ngũ gia đều chân thành vái thật sâu:
- Đa tạ Tả công tử, khuyển tử đỗ hạng hai rồi.
Tả Thiếu Dương đáp lễ:
- Cũng là chúc mừng Ngũ huynh, chỉ tiếc không giành được hạng nhất.
Ngũ chưởng quầy xua tay:
- Tả công tử không biết rồi, Khang Huyền Hồ là người thế gia kỳ hoàng Long Châu này, cũng là danh y tiếng tăm, tham gia khoa cử nhiều năm, năm nay mới đỗ đạt, kỳ thực ta thăm dò được tin tức, đáng lẽ khuyển tử... Cũng chính là công tử mới là hạng nhất.
Tả Thiếu Dương ngạc nhiên, chẳng lẽ có gian lận gì:
- Chuyện là thế nào?
